Moeder natuur. De plaats van de mens in de kosmos (2020), Th.C.W. Oudemans

In deze prachtige uitgave (van Ten Have) legt Oudemans de arrogantie van de mens onder de loep in de context van het grote geheel 'Moeder Aarde' en de kosmos. Hij laat zien dat het vooruitgangsdenken, ingegeven door de 'successen' van de wetenschap en de techniek, slechts mogelijk is binnen de speelruimte van onze levensvoorziendende planeet. Het verlangen naar objectivering - alles te kunnen verklaren - en beheersing van de natuur is uiteindelijk niet meer dan een gril of een speling van de natuur zelf.

Moeder Natuur fungeert als een filosofische lachspiegel waarin de mens met zichzelf geconfronteerd wordt.

Mensen maken deel uit van de natuur en worden zich steeds meer bewust van het feit dat zij zelf de grootste natuurramp aller tijden zijn: zij hebben de natuur vervuild, uitgeput, vernield, aangetast en verkracht. Van alle kanten wordt geroepen om ‘herstel van de natuur’. Oudemans constateert dat mensen blijkbaar voortdurend op een onnatuurlijke manier in de weer zijn. Hoe kan dat eigenlijk als de natuur alles omvat en er geen bovennatuurlijke oorsprongen zijn? Immers, waar zou dat bovennatuurlijke vandaan moeten komen? In hun ijver om de natuur te doorgronden en te beheersen, beseft de mens niet dat dit een zelf-destructief proces is.

Behalve het vooruitgangsdenken en het vertrouwen in de technologische vaardigheden, kan volgens Oudemans ook het hele westerse humanisme op de schroothoop omdat dit alles uiteindelijk tot onze ondergang leidt.