Een geschiedenis van de toekomst
We leven in zeer grote welvaart... Wie zijn 'we'? Eenderde deel van de wereldbevolking - 'het rijke Westen' - heeft het in materialistisch opzicht inderdaad goed voor elkaar. De mensen lieten zich na WOII in de euforie van de bevrijding en in de ban van de wederopbouw graag verleiden door de Amerikaanse droom van luxe en ongekende mogelijkheden. Dat men zich hierdoor in de schulden moest steken en veertig uur per week veelal nutteloos werk moest verrichten, werd niet gezien of op de koop toe genomen. De hippiebeweging in de jaren zestig heeft nog wel even voor een tegenbeweging gezorgd, zij zagen de macht van het kapitaal en de materiële hebzucht die zich als een virus over het gehele Westen verspreidde. Zij zagen ook dat de naoorlogse welvaart kunstmatig in stand gehouden werd door het creëren van behoeftes en het produceren van overbodige spullen. Na het loslaten van de goudstandaard sloeg ook de financiële markt op hol. Geld werd een doel op zich: een speculatiemiddel. Deze manier om met geld nog meer geld te verdienen is pervers en werkt corruptie in de hand.
Het welzijn van mensen werd in puur materialistische termen uitgedrukt. De verzorgingsstaat die door ‘links’ nog overeind gehouden werd, kon alleen maar voortbestaan binnen een bedrijfsmatig verdienmodel. Het ging een aantal decennia goed totdat – mede vanwege de enorme bevolkingstoename – de kosten hiervan de pan uitrezen. Dit leidde in de jaren tachtig tot het neoliberale kapitalisme dat we nu kennen. Vanwege de logge, bureaucratische en vooral peperdure verzorgingsstaat zorgden Thatcher en Reagan dat de marktwerking weer losgekoppeld werd van teveel overheidsbemoeienis (decentralisatie). Amerika werd daardoor in korte tijd een derde wereld land op het gebied van gezondheidszorg en sociale zekerheid, maar de groot-industriëlen en financiële kopstukken groeiden uit tot oligarchen met een machtspositie die totalitaire vormen ging aannemen.
In de klassieke vorm van totalitarisme, waar het neoliberalisme in de jaren dertig oorspronkelijk tegen inging, was het de staat die het economische en financiële beleid dicteerde. Dit is omgeslagen naar een situatie waar machtige, niet democratisch gekozen organisaties (onder leiding van vaak onzichtbare plutocraten en oligarchen) bepalen hoe de wereld bestuurd moet worden. Dit gaat verder dan wat Sheldon Wolin ooit ‘omgekeerd totalitarisme’ (inverted totalitarism, 2003) heeft genoemd. Na de internet- en vastgoedbubbel rond 2000, de bankencrisis in 2008 en de totalitaire Coronacoup in 2020 zijn we in mijn ogen weer terug bij een onvervalst feodalisme. Nu zonder zichtbare ‘heer’ of charismatische leider, maar met kille technocraten in dienst van een roofdierelite die hun horigen en lijfeigenen volledig onder controle willen houden. Wereldwijd zien we totalitaire tendensen binnen pseudo-democratieën die leiden tot ontmenselijking. Mensen worden tegen elkaar opgezet (polarisatie) en geïsoleerd (atomisering van individuen), mensen vereenzamen, contacten worden digitaal. Er is sprake van een grote sociaal-culturele armoede en een gigantische financiële malaise. Onder het mom man volksgezondheid en staatsveiligheid worden fundamentele grondrechten geschonden. De meest bizarre (onvoldoende doordachte of anders misdadige) maatregelen wordt hapsnap met noodwetten dichtgetimmerd. Er is niemand die hierop kan worden aangesproken. De burger in ons geweldige democratische systeem is volkomen machteloos. Dat geldt ook voor aanpak van de eologische en klimatologische problemen: deze zullen alleen maar toenemen en er zal in 2030 (of 2050...) niemand meer zijn die voor de Grote Mislukking ter verantwoording kan worden geroepen.
De politici, door de elite in de tang genomen, mogen de hier boven beschreven ellende verpakken in het besmeurde en verkreukelde papiertje van vrijheid en democratie. Zij mogen liegen en bedriegen en de klappen opvangen als het misgaat; de werkelijke heersers blijven buiten schot. De echte machthebbers achter het politieke gordijn schuiven wel weer nieuwe poppetjes uit de WEF-poppenkast naar voren zodat de onverzadigbare kapitalistische Moloch ‘duurzaam’ gevoed wordt. Ondertussen worden oorlogen uitgelokt en coups voorbereid. Van 1949 tot 2014 hebben de VS 57 pogingen tot ‘regimechange’ gedaan waarvan er 37 gelukt zijn. Onder valse voorwenselen werden door de de VS en GB (met de EU als noodzaklijke meeloper, en de NATO als excuustruus) oorlogen gevoerd (Afghanistan, Irak) of proxy-oorlogen opgezet (Syrië, Jemen, Oekraïne). De 20ste eeuw was de geweldadigste in de geschiedenis van de mensheid, de 21ste is na twee decennia al hard op weg dit duistere record te breken.
Of een coup d’etat daadwerkelijk lukt of niet - wie een oorlog 'wint'of 'verliest'- zal de roofdierelite een zorg zijn. Zij verdient hoe dan ook aan de wapenhandel, terwijl het doorslaggevende doel van alle oorlogen - het bezit van olie, gas, voedsel en mineralen - gerealiseerd wordt. Het zal BlackRock, Lockheed Martin, Microsoft, et al. ook een zorg zijn aan wie ze verdienen. Tijdens de proxy-oorlog in Oekraïne (of straks in Taiwan of Iran) wordt links of rechtsom geld verdiend aan Rusland, China, het Midden Oosten of welk land dan ook. Als Amerika met haar 33 triljoen dollar staatsschuld economisch zou instorten of failliet zou gaan, zullen investeringsmaatschappijen als BlackRock en Vanguard met het grootste gemak de VS laten vallen en elders hun winsten vandaan halen. Dat gebeurt nu ook al, maar het geld komt via de achterdeur van het militaire complex deels weer terug in de VS waardoor zij de schijn van economische stabiliteit nog (even) op kunnen houden en hun invloed op buitenlandse mogendheden (de EU, GB, e.a.) kunnen opvoeren. Overigens zal het Amerika ook worst wezen als Europa (de EU) economisch instort, maar de spil- en oorlogszucht in Brussel blijft geheel op Amerikaanse leest geschoeid.
Ondanks de haatcampagne tegen Poetin en de sancties wil Washington dat banken en investeringsmaat-schappijen zaken blijven doen met Rusland. Via omwegen en allerlei juridische constructies komt er nog steeds gas en olie uit Rusland onze kant op; alleen drie à vier keer zo duur, hetgeen fataal is voor de Europese industrie en de kapitaalmarkt. Het hele narratief (lees: de leugens) over Oekraïne is niet meer dan een afleidingsmanoeuvre voor de machtspelletjes van een kleine 'elite' in de grondstoffen- en kapitaalwereld. Ook het 'dictatoriale' China moet het ontgelden nu haar economische invloed wereldwijd toeneemt. De spindokters draaien overuren om alle miskleunen en misdaden van de VS, de EU en GB recht te breien; het westerse publiek pikt het (voorlopig).
Natuurlijk zijn er grote misstanden in de 'niet-westerse' wereld (= 90%): oorlogen, genocide, etnische zuiveringen en hongersnoden. De schizofrene gedachte dat 'het Westen' daar met geweld voor vrede en welvaart kan zorgen, is een vorm van orwelliaanse dubbelspraak. Het wordt tijd dat het hypocriete gordijn wordt opgetrokken zodat ieddereen wel moet zien dat alle wereldwijde militaire operaties niet over 'vrijheid en democratie' gaan, maar over het confisceren (letterlijk of via via) van olie, gas en mineralen. Olie, gas en alles wat er in of op aarde zit of groeit zou eigenlijk algemeen bezit moeten zijn, onafhankelijk van de plek waar het gewonnen wordt. Eigendom dus van alle aardbewoners op deze unieke levengevende en grondstofvoorzienende planeet. Lucht, water en grondstoffen zijn niet van ons, maar van de aarde. Wat wij er mee doen, is een andere zaak. Welke wereld we hiermee creëren, maakt voor de aarde niets uit zolang dit 'life supporting system ' niet in gevaar komt.
In het ideale geval zou er een co-existentie kunnen ontstaan waarbij zoveel mogelijk aardbewoners (binnen een cultuur, maatschappij of staat) gebaat zijn. Uiteraard is dit utopisch, want iedere geschiedenis is er een van strijd om bezit. Het is een geschiedenis van machtssferen, van protectionisme, expansiedrift en van toeval. Verschillen zullen er altijd zijn. Dat is wat de mens maakt tot wat hij is. Het is vaak een kwestie van geluk. Als we die kwestie niet laten afhangen van de plek waar toevallig olie in de grond zit of waar graan het beste gedijt, zullen oneigenlijke verschillen verminderen.
Waar haalt de mens zijn ethisch imperatief, zijn ultieme motivatie, vandaan om daadwerkelijk tot een herverdeling van overschotten en common goods te komen? Hoe kan er een zorgzame relatie met de aarde ontstaan? Het lijkt een koers van het schier onmogelijke.
Inmiddels schrijft BigTech voor hoe we moeten leven en Big Pharma wat we moeten slikken en prikken. We leven in een palliatieve schijnsamenleving waar we als verdoofde patiënten aan het schulden-infuus van BigFinance hangen. We bevinden ons in een netwerksamenleving waarin we continu gemonitord worden. Onder het mom van veiligheid wordt een net van (digitale) controlemechanismen over ons heen gegooid waardoor we onze vrijheid, identiteit en creativiteit verliezen.
De huidige mens is passief overgeleverd aan anonieme processen in een overspannen wereld. De problemen en onzekerheden waarmee mensen dagelijks gevoed worden - door eenzijdige, gecensureerde en foute bericht-geving – zorgen voor geestelijke instabiliteit, onbehagen en angst. Dit zijn de basiselementen waarmee een totalitair systeem zich in een representatieve democratie kan voeden. Bange mensen zijn eenvoudig te beïnvloeden en te sturen. Via de massamedia wordt 24/7 in alle kranten, op alle zenders en in streng gecontroleerde internet-kanalen slechts één verhaal de hersenen ingepompt. Er worden meningen gemanaged, zondebokken aangewezen en verontwaardiging en angst gekweekt. Zo ontstaat er een apathische massa – murw, gemakzuchtig en dociel – die braaf blijft geloven in de illusie van vrijheid. In hun infantiliteit dragen individuen hun vrijheid en verantwoor-delijkheid slaafs over aan ‘de overheid’ die geacht wordt voldoende palliatieve middelen aan te leveren om hun luxe pseudo-comateuze leventjes draaglijk te houden. Middels doemscenario’s (uniform en synchroon door de media uitgebraakt) wordt de geest van de massa’s zodanig verkracht dat systematische manipulatie betrekkelijk eenvoudig wordt. Deze psychische machtuitoefening (menticide) is de laatste decennia, door de opkomst van de digitale technologie, gigantisch toegenomen. De handelingsbekwaamheid van mensen wordt op geraffineerde wijze zodanig beperkt dat zij op de meest efficiënte manier bijdragen aan de optimale winstaccumulatie van de superrijken. Als daarbij een heel land (Oekraïne) of volk (de Palestijnen) moet worden opgeofferd, so be it.
De mens is verworden tot een overbodig (vervangbaar) product en gereduceerd tot biologie en statistiek. Leven betekent heden ten dage niet meer dan gedachteloos consumeren, of overleven als je in het verkeerde werelddeel geboren bent.
De wereld is een winkel en bordeel met managers en pooiers is die meedogenloos en schaamteloos uit zijn op eigen gewin. Hij is meer en meer een digitale marktplaats waar goederen én mensen (als koopwaar) open en bloot worden uitgestald en verhandeld: een pornosamenleving waar geen ruimte meer voor verbeelding bestaat. Een vrije markt bestaat alleen nog op papier: Amazon, Google, Apple, enz. maken de dienst uit, de middenstand is kansloos. BlackRock stelt milieu- en duurzaamheidsregels op voor grote bedrijven als Bayer, Nestlé en Rio Tinto. Ook banken worden aan die regels onderworpen. Als er niet aan voldaan wordt, zullen investeringen worden teruggedraaid. De intentie en portee van die regels heeft niets te maken met het ‘redden van de planeet’ of ‘de verbetering van sociale omstandigheden’: alles draait om macht en winstaccumulatie.
In het masterplan van het WEF wordt de middenstand om zeep geholpen en de olie- en voedselmarkt zullen worden gecentraliseerd. Wie niet meedoet, wordt de oorlog verklaard: individuen door middel van absurde vrijheidsbeperkingen (lock dows, digitale systemen) en volkeren/landen door het militaire complex (de wapen-industrie en de NATO).
Vooralsnog lijkt de oorlog tegen Rusland roet in het WEF-eten te gooien. Het ziet er naar uit dat de grote herstart niet in het Westen, maar in het Oosten is begonnen. De niet-westerse wereld is ontwaakt en lijkt moed te putten uit het feit dat het Westen haar hand overspeeld heeft en dat het daar economisch hard achteruit gaat.
- Amerika heeft zich enorm verkeken op de macht en competentie van Poetin:
De miljarden aan wapenleveranties hebben niets opgeleverd; Ruslands economie draait als een tierelier; er is een wereldwijd blok ontstaan tegen Amerika (uitbreiding van de BRICS-landen met bv. Saudi Arabië).
- Als schoothondje van Amerika heeft Europa zich met haar infantiele sancties gigantisch in de voet geschoten:
De Duitse (auto-)industrie staat op instorten; door de Nordstream pijpleiding op te blazen, is de EU haar betrouwbaarste en goedkoopste energieleverancier kwijt; Agenda 2030 en de Green Deal waren al onhaalbaar, maar worden nu (in het licht van de huidige geopolitieke ontwikkelingen) echt ridicuul.
Als de BRICS-landen verder uitgebreid worden, heeft de petrodollar (en daarmee de hegemonie van Amerika) zijn langste tijd gehad. Als de betrekkingen tussen Rusland, China en India verstevigen en Afrika een grotere rol wordt toebedeeld, zullen de ‘westerse’ landen het zwaar te halen krijgen. De VS, Europa, GB, Canada, Australië, NZ en Japan zijn samen slechts 1/10 deel van de wereldbevolking. Economisch en militair ligt de verhouding andersom, maar ik durf niet te voorspellen wat de situatie in 2050 zal zijn. Wel durf ik te beweren dat het dan voor de planeet allesbehalve beter zal zijn geworden.
Wat werkelijk noodzakelijk is voor duurzaam, verantwoordelijk en zorgzaam leven voor alle partijen (levende en niet-levende) op aarde is een ‘Great Mindset’. Dat betekent niets minder dan een volledige om- of hervorming (reset) van ons antropocentrische en materialistische denken (naar een ecologisch denken). Dit zal nooit van bovenaf opgelegd kunnen worden, er is geen autoriteit die dit kan bewerkstelligen. Een werkelijke Great Reset die leidt tot een Great Mindset kan alleen door een god in gang worden gezet. Of wordt het een catastrofe? Is die catastrofe wellicht de boodschap van een toornige god?
Catastrofe komt van het Griekse kata-strefein (omlaag-keren): plotselinge wending of omkering in een drama ná de climax. Zal deze boodschap zorgen voor nieuwe manier van denken, een ecologisch denken met een totaal andere logica, die leidt tot verantwoordelijk handelen in samenwerking met datgene wat leven en denken überhaupt mogelijk maakt, onze levenschenkende planeet? 'De mens is in de wereld gekomen om een nieuw begin te maken', aldus Augustinus. Laten we hopen dat zo'n radicaal nieuw begin leidt naar een zijnswijze die co-opereert en co-existeert met die van de aarde.