Bernard Stiegler
Bernard Stiegler (1952- 2020) was een Frans filosoof zich vooral interesseerde voor techniekfilosofische vraagstukken. Hij streed voor een 'herbetovering van de wereld' en voor een detoxificatie van de geest om tegenwicht te bieden aan de geest-dodende praktijken van de heersende machten.
De Franse filosoof Bernard Stiegler heeft in zijn magnum opus ‘Techniek en Tijd’ de techniek tot het centrale thema van zijn denken gemaakt. Hij laat op overtuigende wijze zien dat de mens niet alleen door techniek beheerst wordt, maar zelf een door en door technisch wezen is. Zonder techniek was de mens er niet geweest en was er dus ook geen Antropoceen geweest!
Ik onderzoek de implicaties van het uitzonderlijke inzicht dat de ontwikkeling van de mens volledig beheert wordt door en gelijk loopt met de techniek: antropgenese = technogenese! Daarbij zal de nadruk liggen op de informatietechnologie die volgens Stiegler op een andere manier moet worden ingezet. Uiteindelijk gaat het Stiegler om de detoxificatie (ontgifting) van de geest (psyche). Naarmate de mens verder door het Antropoceen reist, wordt de geest steeds meer, door niet aflatende media/reclamedruk, met perverse prikkels bestookt. Hierdoor worden de intermenselijke verhoudingen én de relatie tot de aarde in hoge mate verstoord; de mens raakt zo de grip en aandacht voor het eigen Zijn én zijn omgeving kwijt. Stiegler signaleert in de afgelopen decennia een toename van barbarisering, verdomming en ver-slaving van de mens en de monotonisering en monotorisering van de samenleving.
Stiegler gaat de strijd aan met het schaamteloze winstdenken en het culturele kapitalisme om de geest terug te winnen en werkt daarvoor een mogelijke therapie uit. Hij noemt dat een farmacologische ommekeer. Dit impliceert tegen de keer in werken, maar niet een vernietiging van het systeem. Stiegler predikte – ondanks zijn marxistische wortels - niet een revolutie tegen het kapitalisme. Dit systeem moet volgens Stiegler tegen zichzelf in bescherming genomen worden aangezien het momenteel te veel zelfdestructieve tendensen vertoont.